Đứt gân gót chân Achilles: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Nhắc đến Achilles ( hay A – sin ), người ta thường nhớ tới một nhân vật trong thần thoại cổ xưa Hy Lạp. Chiến binh vĩ đại với một khung hình bất khả chiến bại đã chết vì vết thương do mũi tên bắn vào gót chân. Và do đó, gân gót được gọi tên là “ gân Achilles ”. Đứt gân gót chân, bệnh nhân sẽ không chết nhưng gần như mất hàng loạt chức năng đi lại của đôi chân. Vậy đứt gân Achilles là gì, nguyên do từ đâu và cách điều trị, phòng ngừa như thế nào ?

Đứt gân gót chân Achilles là gì?

Đứt gân gót chân (Achilles Tendon Ruptures) là một tổn thương ảnh hưởng đến mặt sau của cổ chân. Đây là tổn thương có thể xảy ra với bất kỳ đối tượng nào, đặc biệt là những người chơi thể thao.

Gân Achilles là một cấu trúc gân cực kỳ khỏe và chắc như đinh, liên kết những cơ ở phía sau bắp chân với xương gót. Gân gót chân là một trong những gân quan trọng nhất trong việc vận động và di chuyển đi lại, đóng vai trò chủ yếu trong những hoạt động giải trí chạy, nhảy xa, bật cao. Cử động rõ ràng nhất của gân gót được biểu lộ khi đứng chịu lực bằng mũi ngón chân ( đứng nhón gót, đứng kiễng chân ).

Nếu chịu tải một lực căng quá mức, gân Achilles có thể bị rách (đứt) một phần hay hoàn toàn.

dut gan got chan

Nguyên nhân và yếu tố làm tăng nguy cơ đứt gân gót

Tổn thương gân gót chân xảy ra do ngày càng tăng áp lực đè nén bất thần lên gân Achilles. Việc tăng áp lực đè nén lên gân gót chân hoàn toàn có thể bắt nguồn từ 1 số ít nguyên do phổ cập như :

  • Tăng đột ngột cường độ chơi thể thao, đặc biệt là các môn liên quan đến động tác bật nhảy;
  • Chấn thương do rơi từ trên cao xuống, tiếp đất bằng gan chân;
  • Chấn thương do bước hụt chân.
  • Bị viêm gân gót chân trong thời gian dài

Bên cạnh đó, 1 số ít yếu tố khác có tương quan tới rủi ro tiềm ẩn đứt gân gót gồm có :

  • Tuổi tác : Trung bình độ tuổi bị chấn thương đứt gân Achilles là từ 30 – 40.
  • Giới tính : Hiện tượng đứt gân gót chân xảy ra ở nam cao gấp 5 lần so với nữ.
  • Thể thao : Chấn thương gân Achilles xảy ra phổ biến nhất ở các môn thể thao liên quan đến chạy, nhảy, đặc biệt khi người vận động phải khởi động hay dừng lại đột ngột. Ví dụ như bóng chuyền, bóng rổ và quần vợt.
  • Thuốc tiêm chứa corticoid : Việc lạm dụng thuốc có corticoid có thể làm yếu hoặc xơ hóa tổ chức gân và phần mềm lân cận, do đó có liên quan đến nguy cơ gặp chấn thương
  • Thuốc kháng sinh : Tác dụng phụ của một số kháng sinh nhóm fluoroquinolon, chẳng hạn như ciprofloxacin (Ciprobay) hoặc levofloxacin (Levaquin) là làm tăng nguy cơ đứt gân Achilles.
  • Cân nặng : Trọng lượng dư thừa quá nhiều sẽ làm tăng áp lực lên gân gót chân khi di chuyển.

chan thuong thuong gap trong the thao

Những triệu chứng cảnh báo đứt gân gót chân

Các triệu chứng gân Achilles bị đứt / rách nát thường không biểu lộ rõ ràng, nhưng phần nhiều bệnh nhân sẽ trải qua những tín hiệu như :

  • Cảm giác đau nhói như bị đá mạnh vào vùng dưới bắp chân xuất hiện đột ngột;
  • Đau đớn khi đi lại, hoặc khi đứng nhón bằng mũi ngón chân; sưng tấy vùng quanh gót chân;
  • Mất khả năng uốn cong bàn chân về phía gan chân;
  • Đôi khi bệnh nhân nghe thấy âm thanh lộp bộp ngay khi gân bị đứt;

Ngay khi bệnh nhân có những tín hiệu của chấn thương, đặc biệt quan trọng là mất năng lực đi lại thông thường sau chấn thương, nên đi đến những cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh để tổn thương nặng thêm.

cam giac dau nhoi o got chan

Cách phòng ngừa chấn thương gân Achilles

Một số thói quen rèn luyện dưới đây sẽ giúp phòng ngừa rủi ro tiềm ẩn tổn thương gân Achilles:

  • Tích cực tập căng giãn các cơ bắp chân bằng bài tập kéo bàn chân về phía mu chân, làm căng bắp chân cho đến khi cảm thấy một lực kéo nhưng không đau. Các bài tập này sẽ giúp cải thiện sức mạnh của bắp chân, đồng thời giúp cơ và gân hấp thụ nhiều lực hơn và ngăn ngừa khả năng chấn thương.
  • Thay thế các môn thể thao có cường độ vận động vùng gót cao bằng các môn thể thao có cường độ thấp hơn khi bắt đầu thấy quá tải, như đạp xe tại chỗ hoặc bơi. Hạn chế tối đa các vận động gây căng thẳng quá mức lên gân Achilles như các môn chạy trên đường dốc.
  • Hạn chế chạy trên bề mặt quá cứng hoặc trơn trượt. Chuẩn bị trang phục thể thao phù hợp trong thời tiết lạnh, kết hợp lựa chọn giày thể thao vừa vặn với đệm lót ở gót chân.
  • Điều chỉnh cường độ luyện tập từ từ. Chấn thương gân gót thường xảy ra sau khi tăng cường độ luyện tập đột ngột. Tăng khoảng cách, thời lượng và tần suất luyện tập của bạn không quá 10 phần trăm công suất mỗi tuần.

Chấn thương là một trong những nỗi lo sợ đối với cả những người chơi thể thao không chuyên lẫn vận động viên chuyên nghiệp. Xem thêm các cách phòng tránh chấn thương thể thao tại đây để giữ an toàn cho bản thân khi tham gia các hoạt động thể chất.

Phương pháp chẩn đoán

  • Khám lâm sàng: bác sĩ thực hiện kiểm tra gót chân của bệnh nhân xem có dấu hiệu đau và sưng hay không. Ở một số trường hợp khi gân đã bị đứt hoàn toàn, bác sĩ có thể sờ thấy một khoảng gián đoạn dọc đường đi của gân bệnh nhân.
  • Sử dụng nghiệm pháp Thompson, kiểm tra sự liên tục trong cử động cổ chân bằng cách bóp vào bắp chân của bệnh nhân trong tư thế quỳ trên ghế hoặc nằm sấp với chân gác qua cuối bàn khám. Nếu hoạt động co cơ không linh hoạt, bác sĩ có thể nghi ngờ bệnh nhân đã bị đứt gân Achilles.
  • Siêu âm hoặc chụp Cộng hưởng từ đánh giá mức độ tổn thương.

TS.BS Tăng Hà Nam Anh, Giám đốc Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, hội chẩn cùng những tập sự.

Phác đồ điều trị đứt gân Achilles

Phương pháp điều trị đứt gân Achilles nhờ vào vào độ tuổi, nhu yếu hoạt động giải trí của bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của chấn thương.

  • Người trẻ tuổi và người có nhu cầu hoạt động nhiều hơn, đặc biệt là các vận động viên, có xu hướng điều trị bằng phương pháp phẫu thuật, phục hồi lại gân Achilles đứt.
  • Bệnh nhân lớn tuổi, ít có nhu cầu vận động, hoặc có chống chỉ định phẫu thuật có khả năng chọn điều trị bảo tồn không mổ.

Điều trị không phẫu thuật

Bao gồm những bước tiếp cận sau :

  • Đi lại không tì lực với nạng;
  • Chườm lạnh lên vùng bị chấn thương;
  • Sử dụng thuốc giảm đau;
  • Hạn chế cử động cổ chân trong 3 – 4 tuần đầu tiên. Bệnh nhân có thể tập đi bằng giày có đệm gót hoặc bó bột, với bàn chân gập về phía gan chân theo chỉ định của bác sĩ.

Ưu điểm của chiêu thức điều trị không phẫu thuật là tránh những rủi ro đáng tiếc tương quan đến phẫu thuật. Tuy nhiên, điểm yếu kém của cách tiếp cận không phẫu thuật là tăng năng lực gân không liền hoặc đứt lại ; và quy trình phục sinh cũng mất nhiều thời hạn hơn. Điều trị không xâm lấn

Điều trị phẫu thuật

Quá trình phẫu thuật được thực hiện bằng việc rạch một đường mổ ở phía sau gót chân và khâu phục hồi phần gân rách. Ở một số trường hợp mất đoạn gân lớn, việc tái tạo có thể được gia cố, ghép đọan bằng các gân khác.

Hiện nay, công nghệ tiên tiến tân tiến đã hoàn toàn có thể giúp khâu phục hồi gân gót qua da. Với ưu điểm sẹo mổ nhỏ, nghệ thuật và thẩm mỹ, ít đau, giảm biến chứng như mổ mở mà vẫn đem lại hiệu suất cao tương tương.

Phẫu thuật nối gân Achilles được xem là một trong những kỹ thuật phẫu thuật ít xâm lấn, giảm thiểu các rủi ro có thể gặp phải sau và trong quá trình phẫu thuật. Bác sĩ có kinh nghiệm, chuyên môn cao và cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại là 2 yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của ca mổ.

ca phau thuat noi gan got chan

Phục hồi chức năng

Các bài tập vật lý trị liệu sẽ giúp tăng cường cơ bắp chân và năng lực chịu lực của gân Achilles. Phần lớn người bệnh hoàn toàn có thể trở lại hoạt động giải trí thông thường trong vòng 4-6 tháng. Việc duy trì rèn luyện sức bền và sự không thay đổi sau phẫu thuật là vô cùng quan trọng.

Chế độ dinh dưỡng

Gân liên kết giữa xương và cơ được tạo nên từ khoảng chừng 85 % collagen. Việc hấp thụ không đủ lượng vitamin, khoáng chất và những chất dinh dưỡng đa lượng – đặc biệt quan trọng là protein – sẽ gây giảm năng lực chữa lành vết thương và làm trầm trọng thêm thực trạng mất gân.

Do đó, việc bổ trợ những chất dinh dưỡng thiết yếu để củng cố sự dẻo dai cho gân hoàn toàn có thể giúp cải tổ thực trạng gân bị đứt. Collagen là một loại protein, được tạo ra từ những axit amin chính là glycine và proline. Các loại sản phẩm gelatin, đậu nành, thịt gà và pho mát ( glycine ).

Bơ, măng tây, trứng và pho mát ( proline ) là thực phẩm khuyến khích được sử dụng. Bên cạnh đó, Leucine – một axit amin quan trọng cũng cần được bổ trợ vào chính sách nhà hàng siêu thị của bệnh nhân bị đứt gân Achilles. Đây là axit amin duy nhất có năng lực kích thích trực tiếp sự hình thành gân.

Người bệnh hoàn toàn có thể tìm thấy Leucine trong một số ít nguồn thực phẩm như : đậu lăng, cá ngừ, cá tuyết, pho mát, hạnh nhân, sữa và whey protein. Một trong những đặc thù của tổn thương gân là lưu lượng máu đến gân khá kém, dẫn đến việc phân phối rất đầy đủ chất dinh dưỡng cho những cơ quan lân cận trở nên khó khăn vất vả.

Tăng cường nitrat trong chính sách ẩm thực ăn uống ( hoàn toàn có thể tìm thấy trong củ dền, rau bina, rau rocket và cần tây ) sẽ tác động ảnh hưởng tích cực đến lượng oxit nitric trong máu, từ đó tương hỗ tăng lưu lượng máu qua những mao mạch. Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên viên đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm tay nghề, tận tâm, nhiệt tình như : TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến ; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa ; TS.BS Tăng Hà Nam Anh ; ThS. BS Trần Anh Vũ ; TS.BS Đỗ Tiến Dũng ; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng …

Nơi đây trở thành địa chỉ khám và điều trị những chấn thương trong thể thao được nhiều vận động viên, người chơi thể thao không chuyên lựa chọn. Bệnh viện còn được trang bị mạng lưới hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh tân tiến như : máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, máy đo tỷ lệ xương, máy siêu âm … ; mạng lưới hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet … để hoàn toàn có thể phát hiện sớm những tổn thương và phẫu thuật điều trị thành công xuất sắc những bệnh lý về cơ xương khớp …

BVĐK Tâm Anh còn chiếm hữu mạng lưới hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú hạng sang ; khu vực phục hồi chức năng văn minh ; tiến trình chăm nom hậu phẫu tổng lực giúp bệnh nhân nhanh gọn hồi sinh và không thay đổi sức khỏe thể chất sau phẫu thuật. Để đặt lịch khám và điều trị với những chuyên viên đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui mắt liên hệ :

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

  • TP. Hà Nội :
    • 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP.Hà Nội
    • 1800 6858hotline :
  • TP Hồ Chí Minh :
  • Fanpage :https://www.facebook.com/benhvientamanh
  • Website :https://kienthucsuckhoe.vn

Gân gót chân là cơ quan đóng vai trò vô cùng quan trọng bởi nó hỗ trợ phần lớn việc di chuyển, chạy nhảy và chịu áp lực tải trọng cơ thể. Do đó, việc đứt gân gót chân sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống và khả năng lao động, sinh hoạt thường ngày của người bệnh. Khi có bất kỳ triệu chứng nào báo hiệu tổn thương gân gót chân, người bệnh nên được thăm khám để chẩn đoán kịp thời và điều trị dứt điểm, hạn chế những biến chứng nguy hiểm.

xem thêm : Hướng dẫn bài tập phục hồi chức năng khớp gối

“Nguồn: tamanhhospital”

TIN LIÊN QUAN

5 cây thuốc nam chữa bệnh phổi hiệu quả mà bạn chưa biết – YouMed

kienthuc

10+ Liệu pháp Nghề nghiệp – Trung tâm Phục hồi chức năng Quốc gia Rancho Los Amigos

kienthuc

Phục hồi chức năng cứng khớp gối sau mổ

kienthuc