Phục hồi chức năng di chứng liệt nửa người do đột quỵ

Đột quỵ não hay tai biến mạch máu não là một bệnh rất nguy hiểm, thường để lại di chứng nặng nề, là gánh nặng về kinh tế, tinh thần của gia đình và xã hội. Chính vì vậy, việc hồi phục chức năng cho người bệnh là đặc biệt cần thiết.

Nguyên tắc phục hồi chức năng

Phục hồi chức năng ( PHCN ) phải được khởi đầu càng sớm càng tốt, ngay sau khi bệnh nhân bị liệt nửa người. Mỗi tiến trình có những kỹ thuật và giải pháp đơn cử khác nhau. Bệnh nhân ( BN ) cần rèn luyện từ đơn thuần đến phức tạp, từ nhẹ đến nặng, đưa bệnh nhân ra khỏi giường càng sớm càng tốt. PHCN cần thực thi lâu bền hơn, liên tục tại nhà và dựa vào hội đồng.

PHCN nhằm giúp bệnh nhân tự phục vụ cá nhân, giúp bệnh nhân tự di chuyển (kể cả với dụng cụ trợ giúp), thích nghi những di chứng còn lại, giúp đỡ bệnh nhân về nghề nghiệp.

PHCN ở giai đoạn điều trị cấp tính

Nguyên tắc PHCN: PHCN càng sớm càng tốt, ngay sau khi bị đột quỵ. Tuỳ thực trạng bệnh nhân để ưu tiên những giải pháp điều trị và PHCN hài hòa và hợp lý. Trong khi triển khai luân chuyển và PHCN chú ý quan tâm giữ tư thế cố định và thắt chặt đầu để tránh rủi ro tiềm ẩn tụt kẹt não.

Mục đích: Bên cạnh việc điều trị nội khoa tích cực đưa bệnh nhân thoát khỏi thực trạng phù não. PHCN quá trình này cũng rất thiết yếu nhằm mục đích mục tiêu duy trì tầm hoạt động khớp, phòng loét điểm tỳ.

Kỹ thuật : Xoa bóp ; tập hoạt động thụ động khớp ; phòng loét điểm tỳ bằng cách đổi khác tư thế nằm, dùng tấm đệm mềm, đàn hồi, vệ sinh thân thể, chính sách dinh dưỡng hài hòa và hợp lý.

Tập đi bộ cho người bị đột quỵ khi thực trạng đã không thay đổi.

PHCN ở giai đoạn di chứng

Đối với BN phụ thuộc vào trọn vẹn Mục đích phòng chống loét, phòng chống biến chứng co cứng cơ, teo cơ, cứng khớp, tập hoạt động và hoạt động giải trí tự Giao hàng. Các bước triển khai : Tư thế để chống mẫu co cứng cơ : Đặt BN nằm bên liệt ở phía ngoài, bên lành ở phía tường, sắp xếp những đồ vật trong phòng và khi có người thăm đều ở về phía bên liệt.

BN nằm nghiêng bên liệt : Tư thế thân mình nửa ngửa có gối chèn ở sống lưng, tay liệt khớp vai gấp 90 độ, khớp khuỷu duỗi, chân liệt duỗi, chân lành gấp 90 độ ở khớp háng và khớp gối.

Nằm nghiêng bên lành : Tay liệt gấp khớp vai 90 độ có gối đỡ, chân liệt khớp háng và khớp gối gấp cũng có gối đỡ phía dưới.

Nằm ngửa : Đầu có gối đỡ, quay sang bên liệt, vai và tay bên liệt có gối đỡ để đưa khớp vai ra trước, tay liệt hoàn toàn có thể duỗi theo thân hoặc duỗi lên quá đầu.

Phòng và chống biến chứng do bất động

Thay đổi tư thế nằm : Với BN hôn mê thực thi lăn trở tối thiểu mỗi giờ một lần. Hàng ngày cần biến hóa tư thế nằm của BN từ nằm nghiêng, nằm sấp, nằm ngửa đến ngồi dậy và đứng lên. Tư thế ngồi và đứng rất quan trọng để giúp lưu thông tuần hoàn máu và bạch huyết. Trong trường hợp bệnh nhân không ngồi và đứng được thì sử dụng những loại giường hay bàn dốc với những góc nhìn khác nhau.

Tập thụ động: Có thể hướng dẫn người nhà hoặc nhân viên cấp dưới y tế trực tiếp triển khai tập hoạt động thụ động cho BN bằng những động tác xoa bóp và tập theo tầm hoạt động của khớp.

Tập dữ thế chủ động: Ngoại trừ BN hôn mê, còn lại hầu hết đều hoàn toàn có thể tự tập với mức độ khác nhau. Việc tự tập cần được thực thi càng sớm càng tốt, tùy theo thực trạng hoàn toàn có thể là tự xoa bóp, tự hoạt động khớp bên lành, tự cử động khớp bên liệt, chi lành đỡ chi liệt hoạt động, tự lăn trở mình, tập thở. Cần khuyến khích BN tự mình hoặc có trợ giúp để ngồi dậy và thoát ly khỏi giường đi lại trong phòng càng sớm càng tốt. Duy trì tầm hoạt động khớp.

Xoa bóp: Xoa bóp các chi thể từ ngọn chi đến gốc chi.

Duy trì tầm hoạt động thụ động những khớp bằng những bài tập cơ bản ( như trong bài “ Tập theo tầm hoạt động khớp ”. Hướng dẫn BN tự tập : Tập tay lành đỡ tay liệt, chân lành đỡ chân liệt.

Đối với BN phụ thuộc một phần

BN nên mở màn tập ngay càng sớm càng tốt và ngay sau khi bị đột quỵ hay chấn thương. Đôi khi BN cũng hoàn toàn có thể bị tổn hại hay những yếu tố khác làm trở ngại việc khởi đầu tập ngay sau tai nạn đáng tiếc. Không nên trì hoãn sự khởi đầu chương trình tập để tránh làm cho những phần khung hình không bị liệt yếu dần đi vì không được dùng đến, cũng như tạo thái độ phụ thuộc, chán nản ở BN.

Giai đoạn nằm tại giường: Trong thời hạn nằm trên giường BN cần chú ý quan tâm tập thụ động để duy trì tầm hoạt động giải trí trọn vẹn của tay chân liệt hai lần mỗi ngày. Nếu BN liệt mềm đừng lê dài xương khớp vai ra mạnh lắm. Khớp xương này dễ bị hư hại khi BN không có sức mạnh của cơ để bảo vệ nó.

Đặt tư thế đúng: Vị trí đúng ở trên giường rất quan trọng cho đến khi BN hoàn toàn có thể tự mình hoạt động từ nơi này sang nơi khác. Nếu BN có năng lực đổi khác vị trí của mình mà không cần ai giúp thì họ hoàn toàn có thể tránh được chỗ da lở loét và duy trì được sức mạnh thân thể. Cần phải tập cho BN biết hoạt động như sau :

Nghiêng bên liệt : Lấy tay không liệt nắm cạnh giường bên liệt, rồi dùng chân không liệt để tự mình quay.

Nghiêng bên không liệt : Nắm vững cạnh giường bên ấy với tay không liệt. Trước khi quay BN phải đặt tay liệt lên bụng và dùng chân không liệt luồn dưới cổ chân liệt. Như vậy, chân không liệt sẽ trợ giúp nâng sức nặng của chân liệt.

Ngồi dậy : BN hoàn toàn có thể dùng một sợi dây cột ở cuối giường tự kéo mình lên đến vị thế ngồi. Một số BN hoàn toàn có thể ngồi dậy trên giường bằng cách quay mình về phía bên không liệt và chống tay không liệt để nâng mình đến vị trí ngồi. Tuy nhiên tất cả chúng ta cần phải quan tâm đặc biệt quan trọng đến cân đối của người bệnh khi ngồi.

Giai đoạn đứng dậy : Khi BN hoàn toàn có thể đi đến phòng điều trị, thì việc mở màn tập đứng, giữ cân đối là yếu tố quan trọng nhất. BN ngồi trên một cái ghế vững chãi đặt giữa hai trụ song song. Nếu dùng xe lăn thì trước hết phải khóa hai bánh. Tập cho BN biết dùng tay không liệt để nắm chặt vào thanh cây để đứng lên và ngồi xuống.

Tập cho BN biết đứng và giữ cân đối với sức nặng thân thể chi phối đều lên cả hai chân. Ban đầu thì phải dùng tay không liệt nhưng khi đã có tân tiến một chút ít, thì không nên dùng tay nữa.

Khi BN có sức mạnh và cân đối vừa đủ thì họ nên mở màn tập đi bộ trong hai trụ song song và dùng tay không liệt để giữ cho vững chãi. Từ quy trình tiến độ này tiến tới việc đi bộ ngoài trụ song song với cây chống càng sớm càng tốt. Nếu BN có chân liệt cứng trầm trọng thì đó là yếu tố đặc biệt quan trọng.

Thường thường khi BN đứng lên thì trước hết chân liệt sẽ co lại tại hông và gối. Đó là cử động không tự ý và nhiều lúc BN không tự biết là chân co rút lại. Đối với những BN này khi đứng lên thì nhớ phải đợi một chút ít rồi mới bước tiến.

Dần dần chân liệt sẽ giãn nghỉ và dang thẳng ra, rồi BN hoàn toàn có thể khởi đầu bước tiến một cách vững vàng. Nhớ rằng liệt bán thân lúc nào cũng có khuynh hướng ngã về bên liệt. Khi bạn giúp một BN bước đi, khi nào bạn cũng nên ở bên liệt của BN và chú ý quan tâm cẩn trọng. Đi lên xuống thang lầu là một cách tập có hiệu suất cao để thêm sức mạnh và điều hòa cho thân liệt, rèn luyện hô hấp và tim mạch.

Đi lên cầu thang : BN nên bước bàn chân không liệt lên bậc tầng cấp trước và bàn chân liệt sau. Họ nắm chặt lan can với tay không liệt để cho vững chãi. Nếu thang lầu không có lan can thì BN nên cầm cây chống ở bàn tay không liệt. Chống cây lên bậc tầng cấp đồng thời với chân liệt bước lên.

Đi xuống cầu thang : Nếu BN muốn thì hoàn toàn có thể đi thụt lùi xuống cầu thang như sau : Để bàn chân liệt xuống trước và bàn chân không liệt sau. Dùng lan can hay cây chống đồng thời với chân liệt. Sau khi BN đã có thêm sức mạnh và lòng tự tin thì họ hoàn toàn có thể đi tiến xuống.

Cách đi không đổi khác : Chân liệt xuống trước và chân không liệt xuống sau.

Động tác thường ngày

Đồng thời với toàn bộ những quy trình tiến độ tập khác ta nên cho bệnh nhân tự làm những động tác thường ngày ( hoạt động giải trí trị liệu ). Cơ thể bị liệt bán thân mà vẫn ăn, mặc quần áo, viết chữ … với một cánh tay được. Nếu BN có cánh tay lợi thế bị liệt thì bắt đầu họ sẽ làm những động tác này chậm và vụng về, nhưng rồi BN sẽ tân tiến hơn khi đã kiên trì tập. Với BN liệt bán thân nặng, BN sẽ có sự biến hóa tâm sinh lý một cách vô cớ. Họ hoàn toàn có thể khóc hay cười mà không có nguyên do. BN thường có những hành vi thiếu tự chủ. Tuy nhiên, không nên chú ý đến những hành vi lạ đó mà nên chờ cho BN có đủ thời hạn tự trở lại sự thông thường.

xem thêm: Phục hồi chức năng cho người tàn tật

“Nguồn: tổng hợp từ Internet”

Source: https://kienthucsuckhoe.vn
Category: SỐNG KHỎE